شورای عالی بورس و اوراق بهادار در جلسه اخیر خود دستورالعمل انتشار اوراق اجاره را تصویب کرد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، دستورالعمل انتشار اوراق اجاره به عنوان اصلاحيه ضوابط ابزار مالي اوراق اجاره مصوب 1/11/1386 شوراي‌عالي بورس و اوراق بهادار در 25 ماده و 10 تبصره و در اجراي بند (4) ماده (4) قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه 1384 به تصویب این شورا رسید.

در این دستورالعمل آمده است : اوراق اجاره، اوراق بهادار با نام قابل نقل و انتقالی است که به موجب این دستورالعمل منتشر می‌شود. هر ورقۀ اجاره، نشان‌دهندۀ مالکیت مشاع دارندۀ آن در دارایی مبنای انتشار اوراق اجاره است.

شرکت مدیریت دارایی مرکزی نیز نهاد مالی است که به موجب دستورالعمل فعالیت نهادهای واسط مصوب 11/5/1389 شورای عالی بورس و اوراق بهادار تأسیس می‌شود.

همچنین بانی، شخص حقوقی است که نهاد واسط برای تأمین مالی وی در قالب عقود اسلامی، اقدام به انتشار اوراق اجاره می‌کند.

دارایی در این اوراق هر نوع مال منقول یا غیرمنقول با مشخصات تعیین‌شده در این دستورالعمل است که می‌تواند مبنای انتشار اوراق اجاره واقع شود.

عمر اقتصادی، مدت زمانی است که انتظار می‌رود یک دارایی از لحاظ اقتصادی توسط یک یا چند کاربر قابل استفاده باشد یا تعداد تولید یا واحدهای مشابهی که انتظار می‌رود در فرآیند استفاده از دارایی توسط یک یا چند استفاده کننده کسب شود.

ضامن توسط باني معرفي و صرفاً از میان بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بیمه‌ها و شرکت‌های تأمین سرمایه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا نهادهای عمومی مورد تأييد سازمان تعيين مي‌شود.

درعین حال، ضامن باید مستقل از بانی بوده و استقلال آن توسط حسابرس بانی تأیید شود و در صورتی که اوراق اجاره دارای رتبة اعتباری باشند، وجود ضامن الزامی نخواهد بود.

حسابرس بانی در زمان ارائۀ طرح تأمین مالی از طریق انتشار اوراق اجاره و آخرین سال مالی ماقبل آن باید از میان مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب شده باشد.

عامل فروش اوراق اجاره نیز از بین بانک‌ها یا مؤسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی و شركت‌هاي تأمين سرمايه، شرکت‌های کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران توسط باني تعيين می‌ شود.

همچنین شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویۀ وجوه، پس از دریافت مبالغ از ناشر، اجاره‌بها و حسب مورد سود ناشی از سرمایه‌گذاری مجدد بخشی از اجاره‌بها و وجوه ناشی از فروش دارایی را در سررسیدهای معین به سرمایه‌گذاران پرداخت می کند.

بازارگردان اوراق اجاره توسط بانی معرفی و در صورت كفايت سرمايه با تأیید سازمان بورس انتخاب می‌ شود.

همچنین متعهد پذیره‌نویسی توسط بانی معرفی و در صورت كفايت سرمايه با تأیید سازمان بورس انتخاب می‌گردد.

شرایط دارایی

دارایی‌های مبنای انتشار اوراق اجاره باید دارای شرایط مشخصات عمومی و انواع دارایی قابل قبول باشد.

به‌کارگیری آن در فعالیت بانی، منجر به ایجاد جریانات نقدی شده یا از خروج وجوه نقد جلوگیری کند، هیچگونه محدودیت یا منع قانونی، قراردادی یا قضایی برای انتقال دارایی، منافع و حقوق ناشی از آن وجود نداشته باشد، تصرف و اعمال حقوق مالکیت در آن برای نهاد واسط دارای هیچگونه محدودیتی نباشد، مالکیت آن به صورت مشاع نباشد، امکان واگذاری به غیر را داشته باشد و تا زمان انتقال مالکیت دارایی به ناشر، دارایی از پوشش بیمه‌ای مناسب و کافی برخوردار باشد از مشخصات عمومی شرایط دارایی به شمار می رود.

دارایی‌های قابل قبول جهت انتشار اوراق اجاره تیز زمین،ساختمان و تأسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات و سایل حمل و نقل خواهد بو د.

شرایط اوراق اجاره

انواع قراردادهای اجاره مورد قبول در انتشار اوراق اجاره به دو صورت اجاره به شرط تملیک و اجاره با اختیار فروش دارایی در سررسید اجاره با قیمت معین خواهد بود.

بر اساس این دستورالعمل، با انتشار اوراق اجاره، رابطۀ وکیل و موکل میان ناشر و خریداران اوراق اجاره برقرار می‌ شود.

ناشر به وکالت از طرف خریداران ملزم به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق اجاره جهت خرید دارایی موضوع انتشار و اجارۀ آن به بانی است.

تملیک اوراق اجاره به منزلۀ قبول وکالت ناشر بوده و وکالت ناشر تا سررسید و تسويه نهايي اوراق اجاره غیرقابل عزل، نافذ و معتبر است.

همچنین دارندگان اوراق اجاره نمی‌توانند تقاضای تقسیم دارایی مبنای انتشار اوراق اجاره را کنند و سررسید اوراق اجاره نمی‌تواند بیش از مدت زمان باقی‌مانده از عمر اقتصادی دارایی باشد.

در عین حال، بانی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم مجاز به خرید اوراق اجارۀ منتشره به منظور تأمین مالی خود نخواهد بود و مواعد پرداخت منافع مرتبط با اوراق اجاره با تقاضای بانی بايد در اعلاميه پذيره‌نويسي ذكر شود.   

در این دستورالعمل آمده است : پرداخت‌های مرتبط با اوراق اجاره به دو صورت پرداخت کامل مبلغ اجاره‌بها در مواعد پرداخت تا سررسید نهایی و پرداخت بخشی از اجاره‌بها در مواعد پرداخت تا سررسید نهایی و تصفیۀ مابقی منافع اوراق اجاره در سررسید نهایی خواهد بود.

شرایط صدور مجوز

بیانیه ثبت اوراق اجاره علاوه بر مفاد مادۀ 6 دستورالعمل ثبت و عرضۀ عمومی اوراق بهادار، مصوب   1/10/1385 شورای عالی بورس، حسب مورد شامل مشخصات بانی، صورت های مالی حسابرسی شده دو سال مالی اخیر بانی، گزارش هیئت مدیره بانی برای دوره مالی اخیر جهت ارائه به مجمع عمومی، گزارش تحلیل ریسک های مرتبط با موضوع فعالیت بانی، اعلام رتبه اعتباری در صورت وجود و مدت و نوع اجاره، میزان اجاره بها، نحوه پرداخت آن به سرمایه گذاران، گزارش‌ كارشناس يا كارشناسان منتخب كانون کارشناسان رسمی دادگستری درخصوص دارایی و ارزش آن و گزارش ویژۀ حسابرس درخصوص رعایت شرایط مشخصات عمومی دارایی (موضوع بند الف مادۀ 11) است.

همچنین صدور مجوز انتشار اوراق اجاره، منوط به انعقاد قراردادهای لازم میان ارکان در چارچوب تعیین شده توسط سازمان بورس است.

درصورتی که دارایی در نظر گرفته شده جهت انتشار اوراق اجاره قابل تفکیک به واحدهای معین نباشد، استفاده از متعهد یا متعهدان پذیره‌نویسی در عرضۀ اوراق اجاره الزامی است. استفاده از تعهد پذیره‌نویسی در انتشار اوراق اجاره برای دارایی‌های قابل تفکیک به واحدهای معین به درخواست بانی و تأیید سازمان الزامی نیست.

اوراق اجاره باید قبل از دریافت مجوز انتشار در صورت فعاليت مؤسسات رتبه‌بندی مجاز و در صورت عدم وجود ضامن، از مؤسسات یاد شده رتبه اعتباری دریافت کند.

متن کامل این دستورالعمل در پیوست آمده است.