به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، دفتر افشاگرThe Office of the Whistleblower) ) کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (Securities and Exchange Commission) در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۰، همزمان با امضای قانون اصلاحات و حمایت از مصرف کننده وال استریت توسط رئیس جمهور وقت امریکا تأسیس شد. این قانون، یک برنامه تشویقی برای افشاگران در کمیسیون معاملات آتی کالا ایجاد کرد تا در صورت گزارش نکات مربوط به نقض قوانین اوراق بهادار فدرال، پاداش دریافت کنند.

افشاگران SEC از حق دریافت جوایزی از ۱۰ تا ۳۰ درصد از جرایم پولی گردآوری شده، برخوردار هستند. از سال ۲۰۱۱ تا کنون، گزارشگران سوت‌زن به کمیسیون بورس و اوراق بهادار، این امکان را داده‌اند که بیش از ۲ میلیارد دلار جریمه مالی از متخلفان دریافت کنند که SEC بیش از ۷۰۰ میلیون دلار آنرا به افشاگران جایزه داده است.

نخستین جایزه افشاگر SEC در ۲۱ اوت ۲۰۱۲ به افشاگری که اسناد و اطلاعات مربوط به یک کلاهبرداری چند میلیون دلاری در حال انجام را ارائه می‌کرد، اعطا شد. افشاگر ۵۰ هزار دلار از این بابت پاداش دریافت کرد.

در سال مالی ۲۰۲۱، SEC  دومین جایزه برتر خود تا امروز که بیش از ۵۰ میلیون دلار است را به دو افشاگر اعطا کرد. به گفته جین نوربرگ، رئیس دفتر افشاگر  SEC، این دو افشاگر نقش مهمی در هشدار دادن به کارکنان SEC درباره تخلفات مربوط به «تراکنش‌های بسیار پیچیده» داشته و به آژانس کمک کردند تا از دستکاری و ضرر مالی ده‌ها میلیون دلاری برای سرمایه‌گذاران، پیشگیری کنند.

نوربرگ در یک بیانیه مطبوعاتی در تاریخ ۱۵ آوریل ۲۰۲۱ اظهار کرد: این دفتر تنها در سال مالی ۲۰۲۱ بیش از ۲۵۰ میلیون دلار به افشاگران اهدا کرده است.

از آغاز فعالیت دفتر افشاگر، SEC تا کنون از ۱۱۴ کشور راهنمایی برای تدوین مقررات افشاگری/سوت‌زنی دریافت کرده است. کشورهای کانادا، بریتانیا و استرالیا نیز بیشترین پاداش‌ها را به سوت‌زنان پرداخت کرده‌اند.

همچنین، دستورالعمل افشاگر اتحادیه اروپا، در سال ۲۰۱۹ لازم الاجرا شد و دسامبر ۲۰۲۱ (ماه آینده) توسط همه کشورهای عضو تصویب خواهد شد. این دستورالعمل یک ضرب‌الاجل انطباق دقیق برای مشاغل، سازمان های دولتی و شهرداری‌ها تعیین می‌کند. بر این اساس، سازمان‌هایی که ۵۰ کارمند یا بیشتر دارند، ملزم به پیاده‌سازی سیستم‌های گزارش افشاگری داخلی محرمانه برای افرادی هستند که فعالیت‌های غیرقانونی و رفتارهای غیراخلاقی را در جریان کار خود کشف می‌کنند.

سازمان‌های بورس و اوراق بهادار کشورها، طی سال‌های اخیر توجه شایانی به افشاگری و گزارش‌های سوت‌زن‌ها داشته‌اند. برای نمونه، هیأت بورس و اوراق بهادار هند نیز در ژوئن سال جاری، پاداش قابل پرداخت به افشاگران را ۱۰ برابر افزایش داده است.

سوت‌زن یا افشاگر whistleblower، شخصی است که اطلاعاتی را درباره هر گونه تخلف از جمله کلاهبرداری، فساد و غیره، در اختیار عموم یا مقامات بالاتر قرار می‌دهد.

عبارت سوت‌زن، به معنی استفاده از سوت برای آگاه کردن مردم یا جمعیت درباره یک وضعیت بد، مانند ارتکاب جرم یا نقض قوانین در طول بازی، است. این عبارت، در سده ۱۹ میلادی به‌کار گرفته شد؛ مقامات مجری قانون از سوت برای هشدار دادن به مردم یا پلیس استفاده می‌کردند. در دهه ۱۹۶۰ عبارت سوت‌زن توسط روزنامه‌نگاران برای افرادی که تخلفات را فاش می کردند، به کار رفت.

*ترجمه و تنظیم: محبوبه حاجی‌زاده