به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه به نقل از ایلنا، سجاد بوربور درباره نوسانات نرخ دلار بازار آزاد ایران در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ اظهار داشت: در تحلیل نرخ دلار بازار آزاد در سال جاری و سال آینده، دلار را از مسیر برابری قدرت خرید ارزش‌گذاری و سال پایه را به دلایل زیادی سال ۸۱ در نظر می‌گیریم. و تورم دیده شده تورم اعلام شده از بانک مرکزی و مرکز آمار ایران نیست. تورم واقعی برابر است با تفاوت رشد نقدینگی با رشد اقتصادی و در این تحلیل از تورم واقعی استفاده شده است. کف هم برحسب دلار به‌صورت میانگین بعد از هر جهش ارزی (سال ۹۱، ۹۷ و ۹۹) حدود ۱۷۰ میلیارد دلار بوده است. همچنین توجه داریم که در دهه ۹۰ رشد اقتصادی حدود صفر درصد بوده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر نقدینگی حدود ۴۳۰۰ همت (هزار میلیارد تومان) است و با رشد اقتصادی حدود ۴ درصد و تورم جهانی ۳ درصد کف و سقف ارزش دلار روی کاغذ تا حالا ۲۵۰۰۰ تومان و ۳۱۶۰۰ تومان است. پیش‌بینی می‌کنم تا پایان سال نقدینگی حدود ۴۸۰۰ همت شود که سقف و کف ارزش دلار را روی کاغذ ۲۸۵۰۰ تومان و ۳۶۰۰۰ تومان می‌شود.
این کارشناس بازارهای مالی تاکید کرد: باید توجه داشته باشیم که ارزش دلار با قیمت دلار متفاوت است. ارزش دلار روی کاغذ است (قیمت ذاتی) و قیمت دلار، قیمت روز دلار در بازار است و عرضه و تقاضا آن را مشخص می‌کند.
بوربور با اشاره به توان دولت برای سرکوب ارز مانند آنچه که در دهه ۸۰ رخ داد، اظهار داشت: در بهترین حالت، سال ۱۴۰۰ صادرات نفتی، صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات حدود ۷۰ میلیارد دلار است؛ یعنی ۷۰ میلیارد دلار ورودی ارز به کشور داریم (اگر به این منابع دسترسی داشته باشیم). حدود ۷۰ میلیارد دلار هم برای واردات رسمی، قاچاق و واردات خدمات هزینه داریم. بنابراین ورودی و خروجی ارز در کشور هم دیگر را خنثی می‌کنند و ارزی نمی‌ماند که دولت بخواهد از این محل قیمت ارز را سرکوب کند.
وی ادامه داد: طبق گزارش بانک مرکزی در شش‌ماهه اول ۱۴۰۰ حدود ۶.۳ میلیارد دلار خروج سرمایه داشتیم که اگر به‌صورت خطی ببینیم تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۱۲ میلیارد دلار خروج سرمایه خواهیم داشت که احتمال سرکوب نرخ ارز توسط دولت بسیار کم‌رنگ می‌شود.
این کارشناس بازارهای مالی با اشاره به توان سرکوب پس از آزادسازی منابع بلوکه شده با نتیجه بخش بودن مذاکرات وین و احتمال عرضه سنگین دولت در بازار ارز، گفت: معتقدم فضایی که در این مذاکرات ایجاد می‌شود سیاه‌وسفید نیست و تحلیلم را بر اساس فضای خاکستری ادامه می‌دهم به این معنا که مذاکرات فرسایشی و آزادی قطره چکانی منابع بلوکه شده خواهد بود. همان‌طور که گفتم در حال حاضر نقدینگی حدود ۴۳۰۰ همت است و با مفروضات دیگر کف و سقف ارزش دلار روی کاغذ تا حالا ۲۵۰۰۰ تومان و ۳۱۶۰۰ تومان است و پیش‌بینی می‌کنم تا پایان سال نقدینگی حدود ۴۸۰۰ همت شود که سقف و کف ارزش دلار را روی کاغذ ۲۸۵۰۰ تومان و ۳۶۰۰۰ تومان می‌شود.
بوربور افزود: این گفته به این معنی نیست که قیمت دلار نمی‌تواند به‌صورت هیجانی تا حدود ۲۲۰۰۰ تومان افت کند اما ماندگار نخواهد بود. حتماً به یاد دارید دلار هیجانی ۳۳۵۰۰ تومان شد و بعد تا ۲۰۷۰۰ تومان افت کرد و در کانال ۲۵۰۰۰ تومان زمان زیادی تثبیت شد یا در سال ۹۷ دلار هیجانی ۱۹۳۰۰ تومان شد و بعد هیجانی حدود ۱۰۰۰۰ تومان شد و درکانال ۱۱۰۰۰ تومان مدتی تثبیت شد. قیمت دلار می‌تواند هیجانی از ارزش خود فاصله بگیرد و این اتفاق فرصت سودآوری برای فعال اقتصادی ایجاد می‌کند.
وی با بیان اینکه در سال ۹۶ که آرامش نسبتاً خوبی در بازار حاکم بود، قیمت دلار به‌صورت میانگین ۴۰۰۰ تومان بوده است، اظهار داشت: به گفته بانک مرکزی از سال ۹۶ تا حالا قیمت مسکن در تهران به‌صورت میانگین ۶ برابر شده است. پس دلار ۲۴۰۰۰ تومانی خودش را با مسکن هماهنگ کرده است و در شرایط فعلی به دلایل زیادی مسکن نمی‌تواند افت یا رشد خاصی داشته باشد پس اگر دلار افت شدیدی کند و مسکن افت نکند، در میان‌مدت سرمایه‌گذاران در حوزه مسکن، دارایی خود را نقد کرده و دلار ارزان را می‌خرند و همین مهم خروج سرمایه را تشدید می‌کند و دلار به قیمت تعادلی خود بر می‌گردد و این اتفاق در بازارهای دیگر هم رخ خواهد داد و خروج سرمایه را بیشتر می‌کند.
این کارشناس بازارهای مالی ادامه داد: یادمان باشد بانک مرکزی به پشتوانه دلارهای نفتی که در دسترس نبوده پایه پولی را افزایش داده است و اگر منابع بلوکه شده به‌صورت قطره چکانی آزاد شود باید به سمت ترازنامه بانک مرکزی برود.
بوربور گفت: با بررسی لایحه بودجه پیشنهادی سال ۱۴۰۱ متوجه شدیم که درآمد دولت نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۴۶ درصد، هزینه دولت حدود ۵ درصد، مالیات حدود ۶۲ درصد و حقوق و دستمزد هم نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰ درصد رشد داشته است. همچنین دولت حدود ۳۰۰ همت کسری عملیاتی دارد که ۵۰ درصد آن از محل واگذاری دارایی سرمایه‌ای و ۵۰ درصد آن از محل واگذاری دارایی‌های مالی جبران می‌شود. از سوی دیگر دولت در قسمت واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای حدود ۳۸۱ همت فروش نفت دیده و در قسمت واگذاری دارایی‌های مالی حدود ۱۳۷ همت قرض از صندوق توسعه ملی را دیده است. واگذاری دارایی‌های مالی نسبت به سال قبل ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
وی افزود: نتیجه این بررسی‌ها نشان می‌دهد که این بودجه نسبت به بودجه‌های گذشته واقعیت اقتصاد ایران را بهتر نشان می‌دهد و هر چند به‌ظاهر انقباضی است ولی سؤال مهم اینجا است که دولت با این بودجه می‌تواند سال ۱۴۰۱ را به پایان برساند. در این بودجه پیش‌بینی شده است که به‌صورت میانگین روزانه ۱.۲۰۰.۰۰۰ بشکه نفت صادر کنیم؛ یعنی شرایط نسبت به سال ۱۴۰۰ بهتر دیده نمی‌شود و احتمال تورم ۵۰ درصدی مشابه سال ۱۴۰۰ بالا است حالا در این شرایط حقوق و دستمزد ۱۰ درصد رشد کند؟
این کارشناس بازارهای مالی ادامه داد: در بودجه دیده شده که دولت ۳۸۱ همت از محل فروش نفت و ۱۳۷ همت از صندوق توسعه ملی تأمین کند که با هم ۵۱۸ همت می‌شود و اگر روزانه ۱.۲ میلیون بشکه نفت ۶۰ دلاری با دلار ۲۳۰۰۰ تومان بفروشد و سهم شرکت نفت را بدهد عدد ۵۱۸ همت پوشش داده می‌شود اما دولت در سال ۱۴۰۰ تا همین حالا حدود ۱۴ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی داده است و قرار است ۹ میلیارد دلار ۴۲۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۱ اختصاص دهد که با این شرایط حدود ۳۰۰ همت کسری از این محل می‌آورد.
وی گفت: حال سوال این است که با این تورم چگونه هزینه‌های جاری دولت فقط افزایش ۵ درصدی نسبت به سال قبل داشته است؟ معتقدم در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ لایحه متمم بودجه ارائه می‌شود و حداقل ۳۰ درصد هزینه‌های جاری دولت افزایش پیدا می‌کند(البته به طور خوشبینانه) که حدود ۲۹۰ همت است و ۳۰۰ همت کسری هم به‌واسطه اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی خواهد داشت که جمع کسری ۵۹۰ همت می‌شود. دولت می‌تواند ۹۰ همت از کسری ۵۹۰ همتی خود را از محل فروش اوراق پوشش دهد و به احتمال بسیار بالا بودجه ۱۴۰۱ کسری شدید حدود ۴۵۰ همتی خواهد داشت.
بوربور با اشاره به بودجه عمرانی کشور اظهار داشت: بودجه عمرانی کشور (تملک دارایی سرمایه‌ای) ۲۵۲ همت پیش‌بینی‌شده است در سال‌های گذشته هر وقت کسری بودجه بالا می‌رفت اولین ردیفی که قربانی می‌شد همین بودجه عمرانی بوده است. به نظر من در خوشیبنانه‌ترین حالت عدد بودجه عمرانی، کسری بودجه کشور را به عدد حدود ۲۰۰ همت تعدیل خواهد کرد که این عدد به احتمال بسیار بالا از محل پایه پولی جبران می‌شود.
وی گفت: معتقدم با ضریب تکاثری ۷.۸ و رشد پایه پولی ۲۰۰ همتی، نقدینگی حدود ۳۳ درصد رشد خواهد کرد و در یک فضای خاکستری ارزش دلار روی کاغذ را در سال ۱۴۰۱ بالای ۴۰ هزار تومان می‌برد.
بوربور تاکید کرد: سوال دیگر این است که با این شرایط آیا دولت در سال ۱۴۰۱ مانند دهه ۸۰ می‌تواند نرخ ارز را سرکوب کند؟ در سال ۱۴۰۱ در بهترین حالت اگر توافق محکمی ایجاد شود روزانه ۲ میلیون بشکه نفت صادر کنیم و میانگین قیمت نفت ایران ۷۵ دلار باشد صادرات نفتی، صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات حدود ۱۰۵ میلیارد دلار است. حدود ۹۰ میلیارد دلار هم برای واردات رسمی، قاچاق و واردات خدمات هزینه داریم اینجا در بهترین حالت ۱۵ میلیارد دلار مازاد است که با نگاه به خروج سرمایه در سال ۱۴۰۰ این عدد هم خنثی می‌شود. یادمان باشد حتی اگر توافق محکمی هم ایجاد شود توان سرکوب وجود ندارد. مگر منابع بلوکه شده ایران آزاد شود.
وی با بیان اینکه اقتصاد ایران در شرایط بحرانی وجود دارد زیر ساخت‌های صنعتی بسیار ضعیف و شکننده شده است، افزود: اگر بخواهیم قطع شدن برق در تابستان و قطع شدن گاز در زمستان را نداشته باشیم (که به رشد اقتصادی و صادرات به‌شدت آسیب وارد می‌کند) حداقل ۴۰ میلیارد دلار باید سرمایه‌گذاری کنیم. حال اینکه آیا منطقی است با فرض آزاد شدن تمام منابع آن را به سرکوب مقطعی نرخ ارز اختصاص دهیم یا برای حیات اقتصاد ایران مصرف شود؟
بوربور با تاکید بر اینکه متغییرهای کلان اقتصادی تاخیر دارند ولی دروغ نمی‌گویند، گفت: اگر دولت با گفتار درمانی یا هر حرکت هیجانی قیمت دلار را پایین نگهدارد فاصله قیمت دلار با ارزش دلار به‌شدت افزایش پیدا می‌کند که در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر است و به‌صورت تاریخی در ۲۰ سال گذشته هر وقت چنین اتفاقی افتاده خروج سرمایه سنگینی رخ می‌دهد و بعد از مدتی دلار حرکت بزرگی می‌کند.
