به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، رضا عیوضلو، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در میز صنعت مواد و محصولات دارویی که با حضور جمعی از مدیران سازمان و مدیران ارشد این صنعت در محل سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد با اشاره به برگزاری میزهای صنایع مختلفی همچون صنایع پالایشی، خودرو و لاستیک و پلاستیک، اظهار کرد: هدف از برگزاری میزهای صنایع، بررسی هدفمند مشکلات، دغدغه‌ها، خواسته‌ها و پیگیری مطالبات این صنایع است و جمع‌بندی تمام جلسات به اطلاع رئیس سازمان رسیده می‌شود.
وضعیت صنعت دارو در جهان و ایران
امیرطایفه ابراهیمی، رئیس اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در ابتدای دهمین نشست از میزهای صنایع با اشاره به وضعیت صنعت داروسازی در جهان، ایران و بازار سرمایه کشور عنوان کرد: در زنجیره تولید ارزش دارو، گروه‌های مختلفی قرار دارند؛ تامین‌کنندگان مواد خام را در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهند و تولیدکنندگان نیز دارو را تولید کرده و در اختیار توزیع‌کنندگان قرار می‌دهند. آنها نیز دارو را در اختیار بیمارستان‌ها و مصرف‌کننده نهایی قرار می‌دهند.
او با بیان اینکه تحقیق و توسعه یک اصل مهم در این صنعت به شمار می‌رود، گفت: بازه زمانی که منجر به تولید یک دارو می‌شود، بازه زمانی ۴ تا ۶ سال است. به صورت معمول، این فرآیند ۲.۶ میلیارد دلار هزینه‌بر است. برای نمونه، هزینه مربوط به تحقیق و توسعه تولید یک داروی کرونا در یک شرکت داروسازی در امریکا در سال ۲۰۲۱، نزدیک به ۱۴ میلیارد دلار بود.
رئیس اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس با اشاره به وضعیت صنعت دارو در جهان ابراز کرد: ارزش بازار صنعت دارو با در نظر گرفتن هزینه‌های فروش، تحقیق و توسعه در سال ۲۰۲۱، در مقام نخست به کشور امریکا با مبلغ ۲۸۰۰ میلیارد دلار و سپس به کشور چین با مبلغ ۸۴۰ میلیارد دلار باز می‌گردد. ارزش جهانی صنعت دارو در سال یادشده که تنها به فروش دارو در جهان اشاره دارد، مبلغ ۱۴۰۰ میلیارد دلار بود.
او با اشاره به وضعیت صادرات و واردات جهانی دارو در سال ۲۰۲۱ گفت: ارزش جهانی صادرات، ۸۲۶ و ارزش واردات جهانی، ۸۵۵ میلیارد دلار بوده است. از نظر ارزش صادرات، کشورهای آلمان و سویس در صدر بوده‌اند و بیشترین ارزش واردات به کشورهای امریکا و آلمان باز می‌گردد. ایران در بخش صادرات در رتبه ۷۴ و در بخش واردات در رتبه ۵۳ در جهان قرار دارد.
وضعیت صنعت دارو در بازار سرمایه کشور
ابراهیمی با اشاره به صنعت دارو در بازار سرمایه کشور اذعان کرد: ارزش صنعت دارو با ۱۴۰ همت، یازدهمین صنعت باارزش بالا در صنایع بورسی است و میان شاخص دارو و شاخص کل یک همبستگی مثبت دیدهن می‌شود به گونه ای که در اوج شاخص در تراز ۲ میلیون و ۶۰۵ هزار واحدی، ارزش صنعت دارو به ۱۵۶ هزار واحد رسید و با افت شاخص به عدد یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد، ارزش صنعت دارو به ۱۱۱ هزار واحد رسید که افت ۴۲ درصدی را نشان می‌دهد.
به گفته این مقام مسئول در سازمان بورس و اوراق بهادار، ۵۹ درصد شرکت‌های دارویی در بورس تهران و ۴۱ درصد آنها در فرابورس ایران پذیرفته شده‌اند و از نظر تعدادی، ۲۹ شرکت دارویی در بورس تهران و ۲۰ شرکت دارویی در فرابورس تهران قرار دارند.
او با مقایسه سود و زیان شرکت‌های دارویی در سه ماهه نخست سال جاری با سه ماهه دوم امسال، گفت: در سه ماهه دوم سال جاری، سود عملیاتی و سود خالص این شرکت‌ها افزایش داشته است. همچنین مقایسه سود عملیاتی و سود خالص در شش ماهه نخست سال جاری با شش ماه نخست سال گذشته حکایت از افزایش شدن سود عملیاتی و سود خالص این شرکت ها دارد.
رئیس اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس افزود: حاشیه سود شرکت‌های دارویی در سه ماهه نخست سال جاری در مقایسه با سه ماهه دوم نشان از کاهش دو درصدی دارد: از ۳۰ درصد به ۲۸ درصد رسیده است. همچنین، حاشیه سود این شرکت‌ها در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به شش ماهه نخستت سال گذشته از ۲۸.۸ به ۲۸.۷ رسیده که کاهش چندانی نداشته است.
چالش‌های صنعت دارو در ایران
ابراهیمی در انتهای سخنان خود در دهمین میز صنعت با اشاره به چالش‌های صنعت دارو در ایران طی سال‌های اخیر تصریح کرد: نرخ ارز و نوسانات نرخ ارز حمایتی، قیمت‌گذاری دستوری، وجود تحریم‌ها و عدم ارتباط با مجامع بین‌المللی و کاهش واردات دارو و مواد خام اولیه، عدم به‌روزرسانی تجهیزات، کاهش صادرات دارو و قاچاق معکوس، بحران نقدینگی، افزایش حد اعتباری وام‌ها و دشواری در ثبت دارو از جمله چالش‌های این صنعت تلقی می‌شوند.
مسائل صنعت دارو از زبان مدیران ارشد این صنعت
در بخش دوم این نشست، برخی از مدیران ارشد صنعت داروسازی در کشور به بیان مشکلات این صنعت در کشور به ویژه طی سال‌های اخیر پرداختند که به آنها اشاره می‌شود:
۱. قیمت‌گذاری دستوری: به گفته مدیران ارشد این صنعت، قیمت‌گذاری دستوری طی سال‌ها، مانع از رشد این صنعت شده است و بیشترین انرژی سازمان دارو و غذا صرف تعیین قیمت‌ها و چانه‌زنی با قیمت‌گذاری دستوری می‌شود. قیمت‌گذاری دستوری سبب می‌شود تا شرکت‌های دارویی از تولید محصولاتی که منجر به ضرر می‌شود خودداری کرده و چنانچه ضرورتی در تولید آن محصول وجود داشته باشد، شرکت دارویی و سهامدار خرد آن شرکت نیز با زیان مواجه خواهد شد. قیمت‌گذاری دستوری نه تنها به کمبود دارو می‌انجامد بلکه بر ضرر و زیان سهامداران در بازار سرمایه نیز تاثیرگذار است.
۲. تامین نقدینگی: به گفته مدیران ارشد صنعت دارو، نقدینگی مورد نیاز در اختیار شرکت‌های دارویی قرار ندارد و به واسطه تحریم‌ها، امروزه شرکت‌های دارویی به نقدینگی بیشتری برای تامین سرمایه در گردش خود نیاز دارند و افزایش نیاز به تامین نقدینگی در این شرکت‌ها محسوس‌تر شده است.
۳. کاهش میزان صادرات: اگرچه کشور ایران به ۵۰ کشور دنیا دارو صادر می‌کند، اما میزان صادرات دارویی چشمگیر و قابل توجه نیست و در سال‌های ۹۷ و ۹۸ که بیشترین میزان صادرات بوده، میزان دلاری صادرات دارو، به ۵۰ میلیون دلار رسیده است و با توجه به محدودیت‌هایی که سازمان غذا و دارو ایجاد کرده، در عمل جلوی صادرات گرفته شده است.
۴. تحریم‌ها: تحریم‌ها نه تنها بر صادرات، واردات دارو و مواد خام اولیه، به‌روزرسانی تجهیزات در صنعت دارو تاثیرگذار بوده، بلکه بر تامین ارز مورد نیاز نیز اثر منفی گذاشته است.
۵. مشکلات تامین ارز و کندی در روند انتقال ارز تخصیص یافته به صنعت دارو
۶. ناهماهنگی میان بانک مرکزی، وزارت صمت و سازمان غذا و دارو
۷. افزایش و نوسانات نرخ ارز: افزایش نرخ ارز سبب افزایش نیاز به سرمایه در گردش شرکت‌هایی دارویی شده است و کاهش تولید دارو و مقروض شدن این شرکت‌ها با نظام بانکی را در پی دارد.
